Archief
Hardlopen, joggen en wandelen houden zich niet aan seizoenen. In de zomer kun je in beginsel dezelfde prestatie leveren als in de winter. Een verschil is wel de zichtbaarheid. In de zomer zijn hardlopers goed zichtbaar, in de winter is het donker en zit een ongeluk in een klein hoekje.
Wegenverkeerswet
In het verleden moesten voetgangers, dus ook hardlopers buiten de bebouwde kom links lopen zodat zij het tegemoetkomend verkeer zagen aankomen. Tegenwoordig mag iedereen kiezen; soms is de rechterkant van de weg veiliger vanwege een fietspad. Hardlopers moeten er wel alles aan doen om te worden gezien: lichte kleding, reflecterende hesjes en verlichting is verstandig. Een koptelefoon of oortjeszijn ideaal om tijdens het rennen muziek te kunnen luisteren, maar onveilig omdat je het verkeer niet hoort aankomen.
Artikel 185 van de Wegenverkeerswet regelt de speciale bescherming van ‘zwakke verkeersdeelnemers’ zoals voetgangers, of hardrenners, bij een aanrijding met een ‘sterke verkeersdeelnemer’ zoals een auto. De aansprakelijkheid op grond van deze bepaling is een risicoaansprakelijkheid. Als een auto betrokken is bij een ongeval met een hardloper, dan heeft de hardloper recht op tenminste 50% schadevergoeding, zelfs als de hardloper volledig schuldig of aansprakelijk is voor het ongeval doordat hij donkere, niet reflecterende kleding droeg, oortjes inhad en naar muziek luistert. Alleen als er sprake is van opzet of aan opzet grenzende roekeloosheid krijgt de hardloper geen schadevergoeding.
Wandel- of hardloopevenementen; aansprakelijkheid van de deelnemer
Wat is het geval bij georganiseerde hardloop- of wandelevenementen? Kunnen deelnemers dan ook de organisatie aanspreken?
In dat geval is sprake van een zogenoemde sport- of spelsituatie. Sport en spel zijn bijzondere situaties waarin een onrechtmatige daad, en daarmee de plicht om schade te vergoeden, minder snel wordt aangenomen. Tussen deelnemers aan een wedstrijd geldt een verhoogde aansprakelijkheidsdrempel. Een overtreding van de regels leidt niet meteen tot aansprakelijkheid van de overtreder (misschien wel tot een rode kaart). Als een hardloper tegen een andere loper aanbotst, dan is er risicoaanvaarding. De schade die ontstaat zal niet op de ‘dader’ kunnen worden verhaald. Deelname aan een hardloopwedstrijd brengt nu eenmaal bepaalde risico’s met zich mee.
Het wordt anders als de dader een andere deelnemer met opzet omver duwt. Dan is er geen sprake van een ongelukkige samenloop van omstandigheden maar van een abnormale gedraging die niet past binnen de risico’s van de sport. De dader is dan aansprakelijk op grond van onrechtmatige daad.
Een hardloopwedstrijd heeft meestal toeschouwers. Kenmerkend voor toeschouwers is dat zij niet aan een wedstrijd deelnemen, maar deze wel ‘bewust’ bijwonen. Zij bevinden zich in de ‘gevarenzone’ en daarom geldt voor toeschouwers ook een verhoogde aansprakelijkheidsdrempel. Als een hardloper valt en daardoor een toeschouwer gewond raakt, dan is de loper niet aansprakelijk.
Aansprakelijkheid van de organisator
Van belang is echter ook de rol van de organisator van wandel- en hardloopevenementen. De organisator kan aansprakelijk zijn ten opzichte van de deelnemers maar ook ten opzichte van derden. De hoofdregel is dat wanneer onoplettendheid of onvoorzichtigheid te verwachten is, de organisator veiligheidsmaatregelen moet treffen om schade bij deelnemers en toeschouwers te voorkomen, of in ieder geval de gevolgen daarvan zoveel mogelijk te beperken.
Het niet waarschuwen van deelnemers voor de mogelijke gevaren brengt met zich mee dat ook letsel dat buiten de normale lijn van de verwachtingen ligt aan de organisator wordt toegerekend. Anders gezegd: niet waarschuwen leidt tot aansprakelijkheid van de organisator.
Zo is de organisator van skeelerlessen aansprakelijk gesteld omdat het dragen van een helm niet verplicht werd gesteld. Het werd wel geadviseerd, maar de keuze werd overgelaten aan de deelnemers. Een van de deelneemsters viel achterover en kreeg zwaar letsel. Dan had kunnen worden voorkomen als zij een helm had gedragen. Dat was ook het geval bij een organisator van een tourtocht voor mountainbikers. De organisator had wel aangegeven dat deelname op eigen risico plaatsvond, maar dat deed niets af aan de verplichting van de organisator om extra te waarschuwen bij gevaarlijke punten op de route. Er was een plas water bevroren en een mountainbiker gleed daarover uit. De organisator had moeten waarschuwen.
Een organisator doet er goed aan goede deelnemersvoorwaarden op te stellen. De organisator kan daarin haar aansprakelijkheid beperken (maar niet uitsluiten) en voorts deelnemers wijzen op eventuele gezondheidsrisico’s. Maar bovenal doet de organisator er goed aan om deelnemers extra te waarschuwen waar maar enige kans op risico’s bestaat.
