Alimentatie heeft de laatste tijd volop in de belangstelling gestaan. De berekening van de kinderalimentatie stond ter discussie en zal per 1 april 2013 worden gewijzigd. Ook de berekening van de partneralimentatie wordt opnieuw bekeken.
In deze bijdrage wordt overzichtelijk gemaakt wat de stand van zaken is. Er is een splitsing gemaakt tussen kinder- en partneralimentatie.
Kinderalimentatie
Met ingang van 1 april 2013 wordt de berekening van de kinderalimentatie vereenvoudigd. Voordat wordt ingegaan op de nieuwe vereenvoudigde berekening, zal eerst een korte toelichting worden gegeven op kinderalimentatie in het algemeen.
Iedere ouder is verplicht tot het 21e levensjaar van hun kind bij te dragen in de kosten van hun kinderen. Voor de hoogte van de te betalen onderhoudsbijdrage zijn bepalend de behoefte van het kind en de draagkracht van de ouder. De behoefte werd vastgesteld aan de hand van het netto besteedbaar gezinsinkomen, de leeftijd van de kinderen en het aantal kinderen dat tot het gezin behoort. De draagkracht van de ouder werd kort gezegd vastgesteld aan de hand van zijn/haar inkomen verminderd met de werkelijke lasten. Het vastgestelde of overeengekomen bedrag dient jaarlijks te worden verhoogd met het wettelijk indexeringspercentage. Kinderalimentatie heeft voorrang boven partneralimentatie.
De wijziging ziet voornamelijk op een vereenvoudiging van de berekening van kinderalimentatie. Bij de nieuwe berekening wordt bij de vaststelling van de behoefte niet alleen rekening gehouden met het netto besteedbaar gezinsinkomen, de leeftijd van de kinderen en het aantal kinderen dat tot het gezin behoort maar ook met het kind gebonden budget. Aan de hand van bovenstaande criteria kan op grond van een tabel, opgenomen in het rapport werkgroep alimentatienormen, de behoefte worden vastgesteld. De draagkracht van de ouder zal zo veel mogelijk forfaitair plaatsvinden en dus niet meer gebaseerd worden op het werkelijke inkomen en de werkelijke lasten zoals voorheen gebeurde. Bij de nieuwe berekening van de draagkracht wordt rekening gehouden met de zorgregeling door middel van een zogenaamde ‘zorgkorting’. Verder is er een aanvaardbaarheidstoets ingevoerd omdat er omstandigheden kunnen zijn die kunnen leiden tot een onredelijke verdeling wanneer alleen van bovenstaande berekening wordt uitgegaan. Door de aanpassing van de berekening van de kinderalimentatie is de verdeling van de kosten van de kinderen eerlijker verdeeld tussen de ouders/onderhoudsplichtigen.
Partneralimentatie
Thans wordt de partneralimentatie berekend aan de hand van de behoefte van de alimentatiegerechtigde en de draagkracht van de alimentatieplichtige. Daarnaast kunnen ook niet-financiële factoren een rol spelen bij de vaststelling van de alimentatiebijdrage. De behoefte van de alimentatiegerechtigde wordt vastgesteld aan de hand van het netto besteedbaar gezinsinkomen, verminderd met de kosten van de kinderen en het eigen inkomen van de alimentatiegerechtigde. De draagkracht van de alimentatieplichtige is afhankelijk van het inkomen en de werkelijke lasten. Het vastgestelde of overeengekomen bedrag dient jaarlijks te worden verhoogd met het wettelijk indexeringspercentage.
In 1994 is de Wet limitering alimentatie na scheiding tot stand gekomen welke de alimentatieduur beperkte van levenslang naar een maximum van twaalf jaar. Sinds enige tijd is er veel discussie over onder andere de duur van partneralimentatie. Op dit moment heerst de gedachte dat er geen financiële prikkel voor de alimentatiegerechtigde bestaat om weer zelfstandig op eigen benen te staan. De huidige 12-jaarstermijn is – uitzonderingen daargelaten – niet meer van deze tijd gezien het aantal echtscheidingen en de gelijkheid van mannen en vrouwen. Deze maatschappelijke discussies zijn aanleiding geweest voor het indienen van verschillende wetsvoorstellen. Kort gezegd houden de voorstellen in dat de partneralimentatie eerlijker, simpeler en korter moet worden. Het voorstel houdt in dat de grondslag, de berekeningsmethode en de duur wordt gewijzigd.
Allereerst houdt het voorstel in dat de wettelijke grondslag wijzigt van behoeftigheid in compensatie voor het gedurende het huwelijk ontstane verlies aan verdiencapaciteit. Hierbij wordt aangesloten bij de werkelijk voor het huwelijk bestaande verschillen tussen de partners. De gedachte hierbij is dat het huwelijk alleen een overdracht van inkomen na huwelijk niet rechtvaardigt. Wel kunnen omstandigheden er toe leiden dat door het huwelijk verschillen zijn ontstaan bijvoorbeeld indien geen betaald werk is verricht of een onevenredige verdeling van de zorgtaken. Ook zou de komst van een nieuwe partner volgens het nieuwe voorstel niet van invloed zijn op de betalingsverplichting omdat partneralimentatie ziet op compensatie voor verlies van verdiencapaciteit tijdens het huwelijk.
Verder is in het wetsontwerp voorgesteld dat de partneralimentatie afhankelijk is van de duur van het huwelijk en of er tijdens het huwelijk kinderen zijn geboren. Hieronder wordt schematisch het voorstel weergegeven.
| Huwelijk | Kind | Criteria | Partneralimentatie | Bijzonderheden |
| < 3 jaar | nee | Nee | ||
| > 3 jaar | nee | 1/2 huwelijk – max 5 jaar | ||
| n.v.t. | ja | beperkt inkomen i.v.m. | 1/2 huwelijk – max 5 jaar | evt. verlenging jongste kind 12 jaar |
| zorgverdeling | ||||
| n.v.t. | ja | Co-ouderschap / inkomen | Nee | |
| beide ouders | ||||
| > 15 jaar | n.v.t. | inkomen huwelijk | 1/2 huwelijk – max 10 jaar |
Uiteraard kunnen feiten en omstandigheden ertoe leiden dat wordt afgeweken van het bovenstaande schema.
Tevens is voorgesteld de wijze van de berekening van het bedrag aan te passen in die zin dat gebruik wordt gemaakt van forfaitaire schalen voor de berekening van de draagkracht in plaats van de werkelijke inkomsten en werkelijke lasten.
Op het moment van publicatie van dit artikel is het wetsvoorstel nog niet goedgekeurd waardoor niet met zekerheid kan worden gezegd of de berekening/vaststelling van de partneralimentatie uiteindelijk in deze vorm wordt weergegeven.
