Als een procespartij in het ongelijk wordt gesteld, krijgt hij ook vrijwel altijd een veroordeling in de proceskosten aan de broek. De verliezer betaalt overigens maar een klein deel van de werkelijke kosten.
De procespartij die in het ongelijk wordt gesteld, moet de proceskosten van de wederpartij vergoeden. Maar om te voorkomen dat mensen niet naar de rechter durven omdat ze de volledige rechtsbijstand van een tegenpartij niet kunnen betalen, is de vergoeding begrensd. Voor de vergoeding van de kosten van rechtsbijstand wordt dan ook een forfaitair bedrag berekend.
Een veroordeling tot betaling van de proceskosten dekt normaal gesproken maar een klein deel van de werkelijke kosten. Maar in buitengewone omstandigheden, zoals bij misbruik van procesrecht en onrechtmatige daad, is een volledige vergoedingsplicht voor de proceskosten denkbaar.
Volledige vergoeding kan de prijs zijn als er sprake is van misbruik van procesrecht of van onrechtmatig handelen. Bijvoorbeeld als een vordering evident zó ongegrond is, dat hij in het belang van de wederpartij helemaal niet ingesteld had mogen worden. Denk daarbij aan situaties waarin de eiser zijn vordering baseert op onjuiste feiten of kansloze stellingen.
Daarvan was sprake in het Duka/Achmea-arrest. De eigenaar van Grand Café Duka claimde een schade bij verzekeraar Achmea nadat brand had gewoed in het etablissement. Achmea weigerde tot uitbetaling over te gaan nadat was gebleken dat de brand gesticht was in opdracht van de eigenaar. Duka stapte naar de rechter om alsnog schadevergoeding af te dwingen, maar de eis werd afgewezen. Achmea vorderde op haar beurt een veroordeling van Duka tot betaling van de werkelijke kosten die zij tot nou toe had moeten maken. De zaak werd uiteindelijk door de Hoge Raad beslist in het voordeel van Achmea.
Ook een verwerende partij kan zich, op dezelfde gronden, schuldig maken aan misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen. In een recent arrest oordeelt de Hoge Raad dat sprake is van misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen door verweerders, als het verweer gebaseerd is op feiten en omstandigheden waarvan ze wisten of konden weten dat die onjuist zijn. Ook stellingen waarvan verweerders op voorhand moesten begrijpen dat deze geen kans van slagen hadden kunnen misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen vormen. Dit arrest draait om een koehandel in schilderijen waarbij de verweerder had kunnen weten dat het schilderij, waarvan hij claimde eigenaar te zijn, niet langer aan hem toebehoorde. Details van het arrest vindt u hier.
Wilt u meer weten over proceskosten? Neem contact met ons op!
