Ruim 1,2 miljoen amateurvoetballers zullen zich dit weekeinde bij de start van de competitie misschien wel twee keer bedenken voordat ze een tackle uitvoeren. In hoger beroep veroordeelde het hof een 22-jarige amateurspeler tot 100 uur taakstraf en een schadevergoeding van 9.000 euro vanwege een “onbesuisde sliding”.
In november 2014 speelden twee amateurelftallen een partij voetbal. Een van de spelers raakte ernstig geblesseerd door een tackle van een tegenstander. Het slachtoffer deed aangifte en dat leidde tot een veroordeling door de rechtbank en, deze week in hoger beroep, door het gerechtshof in Den Haag.
Eerder had de rechtbank geoordeeld dat sprake was van het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel en had de dader veroordeeld tot 120 uur taakstraf. Van dat vonnis was hoger beroep ingesteld. Anders dan de rechtbank meende het hof dat geen sprake was van “bloot opzet”; de speler ging voor de bal en er was geen bedoeling om letsel toe te brengen.
Voorwaardelijk opzet
Maar er was volgens het hof wel sprake van “voorwaardelijk opzet”. Het hof formuleert het als volgt: de speler had zich “willens en wetens blootgesteld aan de naar ervaringsregels aanmerkelijke kans dat [ten gevolge van zijn actie] een bepaald gevolg zal intreden”. Anders gezegd: de kans dat het slachtoffer door de actie van de speler geraakt zou worden, ten val zou komen en dat daardoor pijn of letsel zou worden toegebracht was “aanmerkelijk”.
De speler heeft, aldus het hof, bij het maken van de “sliding tackle” bewust het risico genomen dat hij zijn tegenstander zou raken of ten val zou brengen.
Dat alles leidt ertoe, aldus nog steeds het hof, dat de speler het “voorwaardelijk opzet” had om de tegenstander te mishandelen.
Grenzen zijn overtreden
Het hof heeft wel overwogen dat de sportsituatie van belang kan zijn voor de vraag of sprake is van mishandeling; de deelnemers aan een sport als voetbal hebben immers tot op zekere hoogte gevaarlijke gedragingen, waartoe het spel uitlokt, over en weer van elkaar te verwachten. Echter, het handelen van de speler is niet binnen de grenzen gebleven van hetgeen spelers van elkaar hebben te verwachten. “Hij speelde gevaarlijk spel, hetgeen bovendien een ernstige overtreding van de spelregels van het voetbal opleverde.”
Mishandeling
Het hof concludeert uiteindelijk dat de speler zijn tegenstander heeft mishandeld door tegen diens linkerbeen een sliding te maken met als gevolg zwaar lichamelijk letsel.
De zaak Bouaouzan
In december 2004 maakte Sparta-speler Rachid Bouaouzan een soortgelijke overtreding tegen Go Ahead-speler Niels Kokmeijer. De TV-beelden zijn nog op Youtube te zien. Bouaouzan werd voor 12 wedstrijden geschorst en werd zowel door de rechtbank als in hoger beroep door het hof veroordeeld voor zware mishandeling. Ook hier was sprake van voorwaardelijk opzet. Er was een aanmerkelijke kans dat Bouaouzan niet de bal, maar Kokmeijer zou raken, waarmee hij ook bewust de kans op de koop toenam dat hij Kokmeijer daarmee zwaar lichamelijk letsel zou kunnen bezorgen, aldus het hof.
In de zaak Bouaouzan spraken de TV beelden voor zich, maar in het geval van de voetbalwedstrijd in Schoonhoven moest de rechter afgaan op verklaringen van verschillende getuigen. Bovendien was Sparta – Go Ahead een profwedstrijd en in Schoonhoven werd een wedstrijd in een lage amateurklasse gespeeld. In beide gevallen oordeelde de rechter echter dat sprake was van voorwaardelijk opzet.
Aansprakelijkheid in de sport
In beide zaken heeft de rechter overwogen dat de spelers, de daders, ervan moesten uitgaan dat hun actie ernstige gevolgen zou kunnen hebben. Echter, gezien het aantal slidings en tackles in een gemiddelde voetbalwedstrijd is het zeer uitzonderlijk dat iemand een zeer zware blessure oploopt.
In een sportsituatie is de dader, de veroorzaker, niet snel aansprakelijk. Aansprakelijkheid in de sport kent andere regels dan in de gewone omgang. Sport en spel zijn bijzondere situaties waarin een onrechtmatige daad minder snel wordt aangenomen. Gedragingen die buiten een spelsituatie onvoorzichtig en onrechtmatig zijn, zijn binnen een spelsituatie niet meteen onrechtmatig. Deelname aan een sport brengt nu eenmaal bepaalde risico’s met zich mee. Is bijvoorbeeld sprake van een sliding “binnen de regels van het spel”, dan zou er eerder sprake zijn van een ongelukkige samenloop van omstandigheden.
Een sliding die te hard, te gevaarlijk of te extreem is, is een ernstige overtreding, en kan leiden tot aansprakelijkheid voor de schade. Maar om te stellen dat een sliding gelijk is aan mishandeling gaat erg ver, te ver. Een tackle kan kennelijk leiden tot een strafblad.
Meer weten over aansprakelijkheid in de sport?
