Volgens het NPO 1-programma Stand.nl vindt bijna de helft van de Nederlanders de lerarenstaking ongepast. Kan een staking ook onrechtmatig zijn?
Stakingsrecht valt onder het collectief actierecht, dat is vastgelegd in het Europees Sociaal Handvest. Daarin staat dat werknemer en werkgever het recht hebben op collectief optreden.
Het stakingsrecht is in Nederland toegekend aan een collectief van werknemers (een vakbond) om tegenwicht te kunnen bieden aan het gewicht dat de werkgever heeft. Maar dit recht om te staken, geldt alleen wanneer sprake is van een belangengeschil.
Zo’n geschil tussen een werkgever en (een deel van de) werknemers moet gaan over belangen die de werknemers in gezamenlijkheid rakenen niet om een individueel geschil, zoals een geschil over een individueel salaris of een misgelopen promotie. Het geschil moet door collectief onderhandelen opgelost kunnen worden. Het moet dus gaan om collectieve gevallen,bijvoorbeeld een nieuwe cao, arbeidstijden of een sociaal plan. Pas als de onderhandelingen over zo’n collectief geschil op niets zijn uitgelopen, heeft de vakbond in beginsel het recht om te staken..
Als er een oplossing mogelijk is via de juridische weg, dan is het recht op staken er niet. Een juridische oplossing is er bijvoorbeeld wanneer een werkgever weigert om loon uit te betalen of andere bepalingen uit de cao niet nakomt. In dat geval is sprake van een rechtsgeschil en kunnen de partijen de rechter verzoeken om een uitspraak.
Maar ook als sprake is van stakingsrecht kan dat recht beperkt worden op grond van overwegingen van openbare orde of van onevenredige schade. De rechter kan een staking verbieden. Daarbij weegt een rechter onder meer mee wat het doel is van de actie en beoordeelt hij de schade die de staking veroorzaakt bij de werkgever of juist bij derden. Een rechter kan een staking dus onrechtmatig verklaren.
Wilt u weten hoe u als werkgever kunt omgaan met een stakingsdreiging? Neem dan contact op met onze praktijkgroep Arbeidsrecht.
