Als je gaat samenwonen maak je samen onbewust afspraken. Bijvoorbeeld over geld. Want je woont niet gratis en de ijskast moet worden gevuld.
Door de jaren heen wordt er misschien een huis gekocht en komen er kinderen. Ook daar maak je afspraken over. Dat gebeurt vaak mondeling. Gedurende de samenleving gaat dat goed. Maar als samenwoners gaan scheiden, leidt dat nogal eens tot problemen. Dan blijken mondeling gemaakte afspraken plotseling vergeten. Of worden schriftelijk gemaakte afspraken anders begrepen.
Als je getrouwd bent, zijn er wettelijke regels over kosten van de huishouding en andere geldzaken, bijvoorbeeld over de woning. Voor samenlevers bestaan die regels niet. Zij hoeven ook niets schriftelijk vast te leggen. Uit de praktijk blijkt dat die vrijheid een keerzijde heeft. Een scheiding van samenlevers leidt nogal eens tot problemen, zelfs als er een samenlevingscontract is opgesteld.
Partneralimentatie
Als samenwoner dient u zich te realiseren dat na scheiding partneralimentatie niet aan de orde is. Dat kan ongunstig zijn voor diegene die voor de kinderen heeft gezorgd en de carrière op een zijspoor heeft gezet. Wil je dit anders, dan kunnen daar in een samenlevingsovereenkomst – met inachtneming van een aantal voorwaarden – afspraken over worden gemaakt.
Kosten van de woning
Veel samenwoners hebben gezamenlijk een woning en een hypotheek. Als de vrouw voor de kinderen zorgt en de man full time werkt, betaalt de man doorgaans de rente en de aflossing. Na scheiding is het voor de man – op grond van de wet – mogelijk om de helft van de kosten op de vrouw te verhalen. Wettelijk moet ieder namelijk de helft betalen. Scheidende samenwoners zijn zich daar in vrijwel alle gevallen niet van bewust.
Investeren in een goed
De aankoop of verbouwing van een woning wordt soms deels van eigen geld (bijvoorbeeld een erfenis of een gift) betaald. Bij gehuwden ontstaat op dat moment een vergoedingsrecht ter hoogte van het geïnvesteerde bedrag. Dat bedrag wordt hoger als de woning meer waard is geworden. Je kan dit zien als een belegging in de woning. Je kan overigens ook investeren in een schilderij dat van de ander is. Voor samenwoners is het vergoedingsrecht nog niet zo eenvoudig. Dat betekent niet dat het geïnvesteerde bedrag voor een samenwoner verloren is. Maar het is moeilijker om het bedrag inclusief de waardevermeerdering terug te krijgen.
Verjaring
Voor echtgenoten geldt dat het vergoedingsrecht dat tijdens het huwelijk ontstaat niet verjaart. Voor samenwoners geldt dat niet, tenzij ze daar afspraken over hebben gemaakt. Een vergoedingsrecht dat tijdens de samenleving ontstaat (bijvoorbeeld door investering in een verbouwing van de woning) is tijdens de samenleving al aan verjaring onderhevig. Bij een langdurige samenwoning kan het dus zijn dat de vordering onopgemerkt verjaart. Het gevolg is dat je je investering niet meer kan opeisen. Ook een vordering van kosten huishouden (denk aan de betaalde hypotheekrente door de man) kan gedurende de samenleving verjaren. Door verjaring kunnen de vorderingen worden gestuit, maar daar zijn samenwoners zich niet van bewust.
Conclusie
Hiermee is een greep uit een aantal onderwerpen behandeld die bij een scheiding tot discussie kan leiden. Een procedure over een afwikkeling van een samenleving is zeer tijdrovend en kostbaar. Het is dus verstandig om van te voren goede afspraken te maken in een samenlevingsovereenkomst.
Woont u al samen maar heeft u geen samenlevingsovereenkomst, dan is het belangrijk om u te laten adviseren over uw juridische mogelijkheden. Voorkomen is immers beter dan genezen.
Neem bij vragen gerust contact met ons op.
