In commerciële relaties wordt nog weleens de vraag gesteld wie ‘eigenaar is van de klantcontacten. Strikt genomen kan niet gesproken worden van eigendom van klanten dan wel klantgegevens.
Uiteindelijk speelt het klantenbestand, zowel in agentuur als in distributierelaties wel een belangrijke rol. Het gaat dan meer om de vraag of de producent/principaal de klanten mag benaderen bij het einde van de distributierelatie.
Mag de leverancier gedurende de distributierelatie in contact treden met klanten om ervoor te zorgen dat zij door kan blijven leveren indien de samenwerking met de distributeur eindigt? Deze vraag lag voor bij de Rechtbank Limburg eind 2016.
Kort gezegd speelde daar het volgende. Fibrant is producent van onder meer ammoniumsulfaat. Voor de distributie van dit product heeft zij DSM aangesteld als haar leverancier. Deze afspraken zijn vastgelegd in een memorandum of understanding (MOU). Op enig moment in 2011 heeft Fibrant deze MOU opgezegd. DSM heeft er toen op gewezen dat de MOU enkel kon worden opgezegd met inachtneming van de opzegtermijn van 18 maanden, zo was bepaald in de MOU. Ondanks de opzegging zijn partijen zaken met elkaar blijven doen en hebben zij gesproken over een nieuwe overeenkomst. In februari 2014 hebben partijen zelfs nieuwe commerciële afspraken gemaakt, waaronder een hogere prijs.
Bij brief van 30 juni 2016 heeft Fibrant toch besloten om de samenwerking met DSM te beëindigen. Zij schrijft aan DSM dat partijen de afgelopen drie jaar in gesprek zijn geweest en dat zij tot haar spijt moet concluderen dat partijen geen overeenstemming hebben bereikt over een nieuw distributiemodel en dat partijen een totaal verschillende perceptie hebben van de wijze waarop TAS in de markt gezet zou moeten worden. Fibrant geeft daarbij aan dat het in het belang van beide partijen is om de gevolgen voor de klanten zoveel mogelijk te beperken en dat zij graag in overleg treedt met DSM over een “smooth handover of the existing business”. Fibrant schrijft dat zij per 30 september 2016 zal beginnen met rechtstreeks leveren van haar product aan de (eind)klanten. DSM is het met de gang van zaken niet eens.
DSM stelt in de kortgedingprocedure:
De kortgedingrechter oordeelt dat Fibrant zich diende te houden aan de contractuele afspraken en de opzegtermijn van 18 maanden in acht moet nemen. Hoewel Fibrant de overeenkomst op 29 juni 2011 heeft beëindigd, volgt uit de praktijk dat partijen de samenwerking hebben voortgezet zonder (wezenlijke) inhoudelijke wijziging. Bovendien heeft Fibrant in die periode niet duidelijk gemaakt dat de samenwerking op een andere grondslag dan de oorspronkelijke overeenkomst voorgezet zou worden. Pas medio 2016 heeft Fibrant een beroep gedaan op de opzegging. Wil een partij een beroep kunnen doen op een opzegging, dan moet zij daar ook naar handelen. Dat heeft Fibrant niet gedaan. De overeenkomst eindigt dus pas op 31 december 2017.
Ten aanzien van het klantencontact oordeelt de rechter als volgt. Gedurende de overeenkomst mocht Fibrant niet direct leveren aan de eindklanten. Deze afspraak is niet gemaakt voor de periode na de beëindiging. Volgens de rechter wordt dit ook niet anders nu DSM bij het begin van de distributierelatie een goodwillvergoeding heeft betaald. In de overeenkomst hebben partijen juist uitdrukkelijk afgesproken dat de overeenkomst kan beëindigen “without any liability or form of compensation”.
Volgens de rechter mag Fibrant gedurende de overeenkomst niet leveren aan de eindklanten.
Dit neemt niet weg dat het Fibrant volgens de rechter wel is toegestaan om gedurende de resterende looptijd van de distributierelatie afspraken te maken met klanten over de verkoop en levering in de periode na het einde van de distributieovereenkomst. Fibrant en de potentiële klanten moeten zich immers kunnen voorbereiden op de periode na het einde van de distributieovereenkomst.
De distributeur moet derhalve gedogen dat de producent al contact heeft met zijn klanten gedurende de laatste periode van de distributierelatie.
Meer weten over de mogelijkheden van beëindiging van uw distributierelatie of advies over het opstellen van uw distributieovereenkomst?
