Op 1 oktober jl. zei staatssecretaris Mansveld (ministerie van Infrastructuur en Milieu) tijdens een debat over de nieuwe consessie aan de NS voor het hoofdrailnet dat zij zou gaan onderzoeken of de NS “juridisch wanprestatie kan worden verweten”. Het makkelijke antwoord op die vraag is, ‘uiteraard’. Een verwijt is makkelijk gemaakt, de vraag is of dat verwijt dan ook terecht is.
Wat is wanprestatie?
Met de invoering van het nieuwe burgerlijk wetboek is het wettelijke begrip wanprestatie afgeschaft. Wanprestatie als term is wel blijven bestaan en ziet op de (toerekenbare) tekortkoming van een schuldenaar in de nakoming van een verbintenis waardoor de schuldenaar de schade die de schuldeiser daardoor lijdt dient te vergoeden (art. 6:74 BW).
De eerste vraag is of er tekortgeschoten is. Dit is het geval wanneer de prestatie achter blijft bij wat de wederpartij redelijkerwijs mocht verwachten. Wat de wederpartij mocht verwachten hangt vervolgens weer af van de omstandigheden van het geval.
Een toerekenbare wanprestatie leidt tot een verplichting tot vergoeding van de schade. Daarbij is van belang of de tekortkoming toerekenbaar is. Anders gezegd, kan een schuldenaar de tekortkoming wel worden toegerekend? Dat hangt af van de vraag of die schuldenaar zich terecht kan beroepen op overmacht. De schuldenaar kan zich op overmacht beroepen als er sprake is van een buiten zijn schuld ontstane en niet voor zijn risico komende tekortkoming in de nakoming. Daarvan is sprake als de schuldenaar verhinderd of belemmerd is de verbintenis na te komen (art. 6:75 BW).
Wat te doen bij wanprestatie?
Wanneer uw schuldenaar tekortschiet in de nakoming van zijn verplichtingen, moet onderscheid gemaakt worden in de ernst van die tekortkoming. Kan de prestatie nog hersteld worden of is die blijvend onmogelijk? Van dit laatste is bijvoorbeeld sprake indien een verhuurder niet het afgesproken huurgenot verschaft, welke prestatie voor het verleden niet meer kan worden geleverd. Wordt echter een auto geleverd zonder trekhaak terwijl dat wel was afgesproken, dan kan die tekortkoming (achteraf) nog wel worden hersteld. In alle gevallen dient de schuldenaar schriftelijk te worden gewezen op zijn tekortkoming en dient men over te gaan tot het vorderen van schadevergoeding of het stellen van een termijn voor het herstel van de tekortkoming.
Pleegt de NS wanprestatie?
Of de NS wanprestatie pleegt hangt geheel af van de inhoud van de overeenkomst die zij met de Overheid sloot. In het debat van 1 oktober jl. werd steevast gesproken over een te lage kwaliteit van de NS die zou blijken uit het niet halen van de stiptheidseisen, treinen zonder toiletten en het tekort aan (zit)plaatsen. De vraag is dus of die prestaties van de NS door haar niet worden nagekomen. Een kwestie van goed kijken naar de verplichtingen die in het contract met de NS zijn opgenomen. Betreft het een resultaats- of een inspanningsverplichting, en zo het laatste het geval is, is sprake van een voldoende inspanning?
Mocht u twijfelen over de vraag of uw wederpartij jegens u een wanprestatie pleegt en wat u als gevolg daarvan moet ondernemen, neem dan gerust contact op voor een gratis en vrijblijvend gesprek.
