VDL Nedcar laat ongeveer zesduizend medewerkers op twee zaterdagen verplicht overwerken. De werknemers ontvangen hiervoor de overeengekomen overwerkvergoeding. De autofabrikant wil op die manier de grote productieachterstand wegwerken. Verplicht overwerken: hoe zit dat?
Geen enkele werknemer mag meer uren werken dan is opgenomen in de Arbeidstijdenwet of in een van toepassing zijnde cao.
Volgens de Arbeidstijdenwet mag een werknemer maximaal 12 uur per dienst en 60 uur per week werken. In een periode van 4 weken mag hij gemiddeld maximaal 55 uur per week werken en per periode van 16 weken gemiddeld 48 uur. Een werknemer met een contract van 40 uur kan dus 16 weken achter elkaar een dag extra werken, zonder dat er sprake is van een conflict met de Arbeidstijdenwet.
In de arbeidsovereenkomst of in de van toepassing zijnde cao kunnen afspraken worden opgenomen over overwerk. Indien de arbeidsovereenkomst van een werknemer onder een cao valt, dan moet er rekening worden gehouden met de arbeidstijden die daarin zijn opgenomen. Maar: van de meeste cao’s kan in het voordeel van de werknemer worden afgeweken. In een arbeidsovereenkomst kunnen dus afwijkende arbeidsdagen/-tijden zijn opgenomen. Staat in de arbeidsovereenkomst opgenomen dat de werkdagen van maandag tot en met vrijdag lopen, dan kan een werknemer in principe niet verplicht worden om op zaterdag of zondag te werken.
Los van (cao-)afspraken kan in principe van elke werknemer in redelijkheid verlangd worden dat hij enig overwerk verricht. Grondslag hiervoor is het beginsel van goed werknemerschap. Wat ‘in redelijkheid’ betekent hangt onder meer af van:
De vraag of overwerk betaald moet worden, is afhankelijk van het salaris van de werknemer en (cao)afspraken. Sinds 1 januari 2018 is de hoofdregel dat alle gewerkte uren minstens tegen het wettelijk minimumloon moeten worden uitbetaald. Bovendien moet dit wettelijk minimumloon worden verhoogd met de vakantiebijslag. Hiervan kan tot 1 januari 2019 bij cao, en dus niet bij individuele arbeidsovereenkomst, worden afgeweken. In een cao kan dus tot 1 januari 2019 worden opgenomen dat overwerk bijvoorbeeld wordt gecompenseerd in extra vakantie-uren. Vanaf 1 januari 2019 is ook afwijking bij cao van de hoofdregel niet toegestaan.
Maar: indien een werknemer veel meer salaris ontvangt dan het minimumloon, kan (in een schriftelijke arbeidsovereenkomst) worden overeengekomen dat in dit hoge loon het loon voor overwerk zit verdisconteert. Dit geldt ook na 1 januari 2019.
Meer weten over (on)mogelijkheden van verplicht overwerk? Neem contact met ons op!
Liselotte Mannaerts
