Zelfbenoemd cybercrime-expert Rian van Rijbroek en oud-minister prof. Willem Vermeend worden beschuldigd van plagiaat. De twee hebben schuld betuigd en het boek is door de uitgever uit de handel genomen.
Plagiaat komt als term in het wetboek niet voor. Hoe zit het precies?
Was het nog maar een paar eeuwen vóór Christus. Want in de klassieke oudheid was het juist een teken van grote kunde en vaardigheid het werk van een groots voorganger te imiteren, al moest de schrijver dan wel proberen met behulp van eigen stijlmiddelen dat werk te overtreffen. Men sprak niet van plagiaat, maar van imitatio en aemulatio. En van straffen was natuurlijk geen sprake, integendeel.
Anno nu ligt dat anders. Wie het werk van een ander hergebruikt en dat als eigen werk presenteert, pleegt plagiaat. Een term overigens die in het hele wetboek nergens te vinden is. Plagiaat is dan ook niet per se onrechtmatig. Maar plagiaat kan wel in strijd zijn met ‘de algemene rechtsplicht of met de betamelijke zorgvuldigheid jegens een anders persoon of goed, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt’. Dan spreken we van een onrechtmatige daad.
Vermeend en Van Rijbroek zouden in ieder geval tien passages letterlijk hebben overgenomen uit onder meer De Volkskrant en NRC en van encyclopediesite wikipedia. Het auteursrecht geeft de maker van een werk het exclusieve recht om dat werk openbaar te maken of te vermenigvuldigen. Binnen het auteursrecht zijn er diverse uitzonderingen, zoals het citaatrecht. Het citeren uit een werk van een ander is geen inbreuk op het auteursrecht, als tenminste aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Een auteursrechtelijk beschermd werk mag worden geciteerd indien (i) het wordt gebruikt in een serieuze uiting zoals een aankondiging, een recensie of een wetenschappelijke verhandeling, (ii) het geciteerde werk rechtmatig openbaar is gemaakt, (iii) het citaat proportioneel en functioneel is en (iv) voor zover dit mogelijk is moet de bron en de naam van de maker op duidelijke wijze worden vermeld.
Van Rijbroek en Vermeend hebben te kwistig geciteerd en niet aan de voorwaarden voldaan. De uitgever heeft het boek uit de handel genomen. Wij citeren de website van EinsteinBooks: ‘Omdat wij hebben geconstateerd dat er verschillende exemplaren van het boek De wereld van Cybersecurity en Cybercrime in omloop zijn met drukfouten en/of het ontbreken van noten die naar bronnen verwijzen of noten die verkeerd zijn geplaatst, hebben wij op 1 febr. jl besloten om het boek uit de handel te nemen.’ Uit deze verklaring kun je overigens opmaken dat er ook exemplaren circuleren zonder (druk)fouten – wat druktechnisch binnen één oplage natuurlijk volstrekt onmogelijk is – maar blijkbaar heeft de uitgever het zekere voor het onzekere genomen.
Wilt u meer weten over citaatrecht of plagiaat? Neem contact met ons op!
