Het hof Amsterdam heeft op 13 januari 2015 bepaald dat een bestuurder, tevens aandeelhouder, wel kan worden ontslagen, ook al is in de aandeelhoudersovereenkomst bepaald dat ontslag tegen de wil van die aandeelhouder niet mogelijk is.
Vier aandeelhouders hadden ieder 25% van de aandelen in een besloten vennootschap. Drie van hen waren tevens bestuurder. De statuten bepaalden dat voor ontslag van een bestuurder tweederde meerderheid van de aandeelhouders nodig was. Maar de aandeelhouders hadden ook een aandeelhoudersovereenkomst gesloten. Daarin was bepaald dat een ontslagbesluit alleen kon worden genomen met unanimiteit van de stemmen van de aandeelhouders en de bepalingen van de aandeelhoudersovereenkomst hadden voorrang boven de statuten.
De meerderheid van de aandeelhouders wilde een van de bestuurders ontslaan. Daartegen maakte die bestuurder bezwaar; de aandeelhoudersovereenkomst bepaalde immers dat voor ontslag unanimiteit nodig was. De rechtbank Amsterdam gaf de bestuurder gelijk, maar het hof Amsterdam overwoog, als algemene regel, dat het standpunt van de ene bestuurder, tevens 25% aandeelhouder, dat hij niet tegen zijn wil kon worden ontslagen, met het oog op het belang van de BV onder omstandigheden onredelijk en onbillijk is.
Hier was dat inderdaad het geval. Een duurzame verstoring van de onderlinge verhoudingen binnen een directie met meerdere bestuurders staat het goed functioneren van het bestuur in de weg en daarmee wordt het belang van de vennootschap geschaad, aldus het hof. Ondanks de aandeelhoudersovereenkomst is ontslag mogelijk.
Flex BV
Sinds de invoering van de Flex BV hebben aandeelhouders meer vrijheid om de statuten van een besloten vennootschap in te richten naar hun eigen wensen. Er is geen startkapitaal nodig (aandelen van een Eurocent is mogelijk), geen bankverklaring, uitgifte aan aandelen zonder stemrecht is mogelijk, besluiten kunnen worden genomen buiten de algemene vergadering en de beperkingen van de overdracht van aandelen is makkelijker te regelen. Nadeel is dat de statuten openbaar zijn terwijl aandeelhouders ook afspraken willen maken die niet voor iedereen zichtbaar moeten zijn.
Aandeelhoudersovereenkomst
Voor dat doel kunnen de aandeelhouders een aandeelhoudersovereenkomst sluiten. Daarin kunnen nadere onderlinge afspraken worden gemaakt over diverse onderwerpen:
De aandeelhoudersovereenkomst levert dus de nodige flexibiliteit op. Het is veel makkelijker een overeenkomst te wijzigen dan de statuten.
Conclusie
In een aandeelhoudersovereenkomst kunnen de aandeelhouders (zelfs in afwijking van de statuten) onderling nadere afspraken maken, maar in alle gevallen is doorslaggevend of de inhoud naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid aanvaardbaar is. Als sprake is van een duurzame verstoring van de onderlinge verhoudingen en daarmee het belang van de vennootschap kan worden geschaad, dan kan de inhoud van de aandeelhoudersovereenkomst opzij worden gezet.
