De Volkskrant heeft een onderzoek gedaan naar de redenen van werkgevers voor een ontslag op staande voet. Wat echter niet blijkt uit het artikel is of deze redenen voor een rechter voldoende zijn om een ontslag op staande voet in stand te houden.
De redactie onderzocht 194 gepubliceerde rechtszaken uit de afgelopen twaalf maanden. Diefstal is voor werkgevers het vaakst een reden voor ontslag op staande voet.Fraude, het niet voldoen aan re-integratieverplichtingen en disfunctioneren, staan respectievelijk op nummer 2, 3 en 4 in de top tien.
Diefstal en fraude
Diefstal en fraude zijn opgenomen in de wet als dringende reden voor de werkgever om een werknemer op staande voet te ontslaan. Deze dringende redenen zijn op zichzelf echter niet genoeg om een ontslag op staande voet te rechtvaardigen. In dit kader moet namelijk rekening worden gehouden met de alle omstandigheden van het geval, waaronder de belangen en de persoonlijke omstandigheden van de werknemer. Bovendien moet de werkgever een aantal formele vereisten in acht nemen. De werkgever moet de werknemer in beginsel onmiddellijk nadat hij bekend is geworden met de gedragingen van de werknemer hem mededelen dat hij op staande voet is ontslagen en waarom.
In een eerder artikel bespraken wij al de werkneemster die op staande voet werd ontslagen omdat zij een hapje uit een donut had genomen. De rechter oordeelde dat dit ontslag op staande voet, rekening houdend met de gevolgen daarvan voor de werknemer, een te vergaande maatregel was en dus niet rechtsgeldig was. Hetzelfde geldt voor twee recente zaken waarbij werknemers chips of koekjes hadden meegenomen.
Uit de rechtspraak blijkt wel hoe groter de omvang van de diefstal, hoe minder er rekening wordt gehouden met de omstandigheden aan de zijde van de werknemer. Bij het stelen van 55.000 euro van een instelling in de geestelijke gezondheidszorg wordt minder gewicht toegekend aan de persoonlijke omstandigheden en de gevolgen voor de werknemer dan bij het meenemen van een zakje chips. Hoe kleiner de overtreding, hoe zwaarder de persoonlijke omstandigheden van de werknemer en staat van dienst meetellen. Overigens, indien een werkgever duidelijk heeft gecommuniceerd over een zero-tolerance-beleid dan levert een (lichte) overtreding hiervan sneller een dringende reden op.
Re-integratie en disfunctioneren
Het niet voldoen aan re-integratie verplichtingen bij ziekte zal bijna nooit een rechtsgeldige reden opleveren voor ontslag op staande voet, lees daarover ook mijn eerdere artikel. Bij het niet voldoen aan re-integratieverplichtingen heeft een werkgever namelijk andere effectieve en minder verstrekkende maatregelen voor handen; zoals het opschorten en het stopzetten van het loon van een werknemer.
Ook disfunctioneren van een werknemer zal bijna nooit een reden voor ontslag op staande voet opleveren. Disfunctioneren is wel een grond voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst maar niet voor een ontslag op staande voet. Een werkgever moet namelijk eerst een heel traject doorlopen voordat een werknemer op grond van disfunctioneren kan worden ontslagen. Zo moet de werknemer op de hoogte worden gebracht van het disfunctioneren, er moet een verbetertraject worden opgestart, dit moet voldoende geëvalueerd zijn en de werkgever moet zorgen voor goede arbeidsomstandigheden en voldoende scholing. Als dat traject helemaal is doorlopen moet er eerst nog bekeken worden of er een andere passende functie voor handen is. Pas als dat ook niet het geval is, kan de werkgever ontbinding vragen bij de kantonrechter. Van ontslag op staande voet is in dit kader geen sprake.
Gevolgen
De gevolgen van een onterecht ontslag op staande voet kunnen voor een werkgever groot zijn. De rechter kan het ontslag op staande voet namelijk vernietigen, waardoor het wordt geacht nooit te zijn gegeven en er dus alsnog salaris is verschuldigd over de gehele periode tussen de uitspraak van de rechter en het moment van ontslag op staande voet. Daarnaast is de kans groot dat de werkgever een billijke vergoeding verschuldigd is aan de werknemer op het moment dat komt vast te staan dat het ontslag op staande voet onterecht was.
Meer weten over ontslag (op staande voet)?
