Home Actueel Archief Max Verstappen verliest een ronde

Max Verstappen verliest een ronde

Archief
14-12-17

In een zaak tegen online supermarkt Picnic deed Max Verstappen met succes een beroep op zijn portretrechten. Maar ook het portretrecht heeft zijn beperkingen: uitgeverij Karakter mag foto’s van de jonge coureur gewoon publiceren in en op een boek.

Vorige zomer verscheen Max, het ongeautoriseerde verhaal over de jongste Formule 1-winnaar ooit, uitgegeven door Karakter. De hele voorkant wordt in beslag genomen door  een foto van Max en daarnaast bevat het boek een fotokatern met zeventien foto’s uit zijn racecarrière. De uitgeverij had aan Verstappen een vergoeding van 10% van de netto-opbrengst van het boek aangeboden. Volgens Mavic S.a.r.L., dat de zakelijke belangen van Verstappen behartigt, had de uitgeverij echter de portretrechten van de coureur geschonden. Mavic beriep zich daarbij op artikel 21 uit de Auteurswet. Max zou, gelet op zijn ‘verzilverbare populariteit’,  een redelijk belang hebben om zich tegen publicatie te verzetten.

De rechter oordeelde dat op en in het boek inderdaad sprake is van portretten in de zin van artikel 21 Aw. Maar de rechter vond ook dat Verstappen geen redelijk belang heeft om zich tegen de openbaarmaking van zijn portret te verzetten. Mavic (Mavic = Max en Victoria) had rapportages en analyses ingebracht die vermeldden dat de waarde van het gebruik van het portret van Verstappen tussen het bedrag van € 175.000 en € 250.000 ligt. Toch vond de rechter dat de belangenbehartiger van de familie onvoldoende duidelijk had gemaakt dat de door Karakter aangeboden vergoeding niet redelijk zou zijn. In de rapportage en analyses werd volgens de rechtbank namelijk geen rekening gehouden met de omstandigheid dat aan het boek ook nieuwswaarde toekomt, terwijl in de analyses enkel gekeken was naar de exploitatiewaarde van het portret van Verstappen met betrekking tot activiteiten die louter een commercieel oogmerk hebben. Hierbij speelde volgens de rechtbank mee dat het gebruik foto’s slechts beperkt is, de foto’s ter ondersteuning dienden van het verhaal en dat de foto’s bovendien al eerder in verschillende media waren gebruikt. 

De uitspraak van de rechter sluit aan bij een vonnis van de Hoge Raad in de zaak van een andere sportheld. In 2013 beet Johan Cruijff, na tien jaar lang procederen, in een soortgelijke kwestie in het stof. Hij verzette zich met een beroep op zijn portretrecht tegen de publicatie van het fotoboek  De Ajacied. Het boek beschrijft elf jaar uit de voetbalcarrière van Cruijff, toegelicht aan de hand van 126 foto´s.

In algemene zin geldt: als een portret niet in opdracht is gemaakt, komt de maker het auteursrecht op de foto toe. Het portretrecht vormt echter een beperking op dit auteursrecht. Het komt erop neer dat een geportretteerde zich kan verzetten tegen het zonder zijn toestemming openbaar maken van zijn portret voor zover hij daarbij een redelijk belang heeft waarvoor het recht van meningsuiting en informatievrijheid in de gegeven omstandigheden moet wijken.

Volgens de Hoge Raad is het echter niet zo dat het portretrecht aanspraak geeft op een exclusief exploitatierecht op foto’s. Het standpunt van Cruijff dat zijn economische belangen zouden moeten prevaleren, werd in de kwestie verworpen. Ook aan Cruijff was namelijk in een eerder stadium een aan de verkoopcijfers van het boek gerelateerde vergoeding aangeboden. Cruijff vond het aanbod onredelijk, maar  ook in die kwestie achtte de rechter onvoldoende gemotiveerd waarom dat dan onredelijk zou zijn.

De in het boek gepubliceerde foto’s hadden volgens de Hoge Raad betrekking op het functioneren van Cruijff als voetballer, waarvan bekend is dat dit beroep grote publieke aandacht trekt. De foto’s hadden geen betrekking op zijn persoonlijke levenssfeer. Het ging hier om foto’s van een sporter die zeer bekend is en nog steeds actief is op het terrein van die sport. Gezien deze omstandigheden gaat het recht op vrijheid van meningsuiting dus uiteindelijk voor op het portretrecht van Cruijff, aldus de Hoge Raad.

Meer weten over portretrecht? Neem contact op!

Deel dit artikel