De bij rechterlijke uitspraak of bij overeenkomst vastgestelde bedragen voor levensonderhoud (zowel kinder- als partneralimentatie) worden jaarlijks verhoogd, en wel per 1 januari van ieder jaar. Deze verhoging is van rechtswege van toepassing. Er hoeft dan ook in de uitspraak geen verwijzing naar de indexering te zijn opgenomen.
Deze verwijzing wordt soms wél opgenomen in een uitspraak of in de overeenkomst, doch dat geschiedt dan alleen ter informatie. Het is immers altijd beter dat partijen van te voren bekend zijn – en ook áántoonbaar bekend zijn – met hun eigen verplichtingen (de alimentatieplichtigen) of hun eigen rechten (de alimentatiegerechtigden). Uitsluitend indien uitdrukkelijk de wettelijke indexering in de uitspraak of in de overeenkomst wordt uitgesloten, kan er van rechtswege geen verhoging worden doorberekend.
Het gaat hier om de uitvoering van artikel 402a van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Op basis van dit artikel maakt de Minister van Justitie in het najaar van het lopende kalenderjaar het percentage bekend, waarmee lopende verplichtingen in het komende kalenderjaar zullen worden verhoogd. Deze beschikking wordt gepubliceerd in de Nederlandse Staatscourant.
De hoogte van het percentage komt overeen met het procentuele verschil tussen het indexcijfer van de lonen per 30 september van het jaar en het overeenkomstige indexcijfer in het voorafgaande jaar.
Echter, ook indien de onderhoudsbijdrage al bekend is voor 1 januari, maar de betalingsverplichting pas ingaat na 1 januari (bijvoorbeeld omdat de echtscheidingsbeschikking nog moet worden ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand), dient de verhoging vanaf het moment dat de verplichting ingaat te worden betaald.
Het is van belang stil te staan bij het feit dat, indien de onderhoudsverplichting meer dan enkele jaren zal voortduren dat het verhogingspercentage van bijvoorbeeld 2012 wordt berekend over een al al per 1 januari 2011 verhoogd bedrag en dus niet over het basisbedrag van bijvoorbeeld 2010.
Een voorbeeld: Stel er moet vanaf 2005 € 1.000,- per maand betaald worden. Dan is deze verplichting met ingang van 1 januari 2012 verhoogd naar € 1.140,47 per maand, zie als rekenvoorbeeld onderstaande tabel:
2006 0,9% € 1.009,00
2007 1,8% € 1.027,16
2008 2,2% € 1.049,76
2009 3,9% € 1.090,70
2010 2,3% € 1.115,79
2011 0,9% € 1.125,83
2012 1,3% € 1.140,47
