Het ouderlijk gezag ligt automatisch bij de moeder van het kind en komt ook direct toe aan haar echtgenoot of geregistreerd partner. Wanneer de ouders niet getrouwd zijn, moet de vader het kind eerst erkennen voor hij de juridische vader van het kind is. Maar daarmee heeft hij nog niet automatisch het ouderlijk gezag. Daarvoor is een extra aanvraag nodig.
Als de vader eenmaal een kind erkend heeft, kan hij met de moeder het ouderlijk gezag aanvragen bij de rechtbank. De griffier bekijkt de aanvraag en gaat na of aan alle voorwaarden wordt voldaan. Als dat zo is, wordt een aantekening gemaakt in het Centraal Gezagsregister. Vanaf dat moment hebben beide ouders het gezamenlijk gezag. De aanvraag kan via het digitale loket.
Het ouderlijk gezag brengt de verantwoordelijkheid voor de opvoeding en verzorging van het kind met zich mee. Daarnaast zijn de ouders degenen die de officiële handelingen voor het kind kunnen verrichten, zoals het openen van een spaarrekening of het voeren van een gerechtelijke procedure. Ook zijn wettelijk vertegenwoordigers altijd aansprakelijk voor schade die het kind veroorzaakt, tot het 14 jaar is. Als het kind 14 of 15 jaar is, zal het van de situatie afhangen of de vertegenwoordiger aansprakelijk is. Wanneer het kind 16 wordt, is het zelf aansprakelijk voor door hem aangerichte schade.
Het ouderlijk gezag stopt wanneer het kind 18 wordt. Dit betekent dat het kind vanaf dan zelf officiële handelingen kan verrichten. Let op: de onderhoudsplicht loopt echter wel door tot het kind 21 jaar is.
Het ouderlijk gezag kan ook stoppen wanneer de rechter dit bepaalt. Wanneer er bijvoorbeeld opvoedproblemen zijn, wordt vaak eerst hulp aangeboden vanuit de gemeente. Als die hulp niet helpt, wordt de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld. Als de raad uit onderzoek concludeert dat het kind ernstig in gevaar is, kan de kinderrechter besluiten dat het ouderlijk gezag wordt beëindigd of beperkt. In dergelijke gevallen wordt de voogdij overgedragen aan een pleegouder of een instelling. De voogd van het kind oefent dan het ouderlijk gezag uit.
Meer weten over ouderlijk gezag? Neem contact met ons op!
