Familiebedrijven hebben veel minder vaak dan ‘gewone’ bedrijven een raad van commissarissen of een raad van advies. Maar het aantal adviesraden bij familiebedrijven lijkt de laatste jaren toe te nemen, constateert Roberto Flören, hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht, in het Financieele Dagblad.
Vijf jaar geleden had slechts 7% van alle familiebedrijven in Nederland een raad van commissarissen of raad van advies. Bij de kleine familiebedrijven is vaker sprake van een raad van advies, bij de grotere familiebedrijven wordt vooral met een raad van commissarissen gewerkt. De keuze is vaak afhankelijk van de familiecultuur, behoefte en fase van het bedrijf.
Wat zijn de verschillen?
Raad van commissarissen
Volgens de wet heeft de rvc tot taak om toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de vennootschap en de daarmee verbonden onderneming. Ook het (ongevraagd) raad geven aan het bestuur behoort tot het takenpakket van de rvc. Door zijn deskundigheid en ervaring kan de rvc als ondernemer meedenken met de bestuurders. Een B.V. of N.V. is in beginsel niet verplicht om een rvc in te stellen. Uitsluitend grote (structuur)vennootschappen en beursvennootschappen zijn verplicht om een rvc in te stellen. Een mkb-onderneming/familiebedrijf is dus niet verplicht een rvc in te stellen, maar kan hier wel vrijwillig voor kiezen. Maar let op: ook in dat geval zijn de wettelijke verplichtingen en bevoegdheden die voor de rvc gelden van kracht. Een voorbeeld hiervan is de plicht om toezicht te houden op het bestuur en de bevoegdheid om bestuursleden te ontslaan.
Aansprakelijkheid
Net als bestuurders van een vennootschap, zijn ook commissarissen gehouden tot een behoorlijke taakvervulling jegens de vennootschap. De hieruit voortvloeiende aansprakelijkheid heeft echter een andere invulling dan die van bestuurders, aangezien de commissarissen een toezichthoudende functie hebben. De aansprakelijkheid van commissarissen is vooral aan de orde wanneer zij onvoldoende toezicht hebben gehouden en hebben nagelaten in te grijpen wanneer een voor de vennootschap risicovolle situatie is ontstaan.
Raad van advies
Een rva wordt op basis van vrijwilligheid ingesteld en is niet bij wet geregeld. Het is voor vennootschappen niet verplicht om een raad van advies (rva) in te stellen. Een rva kent dan ook niet de formaliteiten die een rvc wel kent. Zo bepaalt de vennootschap bij het instellen van een rva zelf de onderlinge verhoudingen en afspraken, deze zijn niet in de wet vastgelegd.
Aansprakelijkheid
In beginsel kunnen leden van de rva niet aansprakelijk worden gehouden voor gevoerd beleid, aangezien zij zich beperken tot het geven van vrijblijvend advies. In geval van een eventueel faillissement kunnen de leden echter aansprakelijk worden gesteld als mede-beleidsbepalers voor het tekort in faillissement. Dit zal echter enkel een rol spelen indien de leden zich intensief zijn blijven bemoeien met het besturen van de onderneming en zij zich niet hebben beperkt tot het geven van vrijblijvend advies.
Zowel het instellen van een rvc als rva kan een positieve werking hebben op organisaties. Een rvc is een formeel orgaan van de vennootschap dat het bestuur scherp kan houden, de rva fungeert meer als klankbord. De vraag of het instellen van een rvc dan wel een rva nuttig is, hangt af van vele omstandigheden. Te denken valt hierbij aan de grootte van de onderneming en het type onderneming.
Wilt u hier meer over weten? Neem gerust contact met ons op!
Team Ondernemingsrecht
Nadine Rademaker
