De chagrijnigste kat op internet is beslist Grumpy Cat, een kat die dankzij dwerggroei en een scheve kaak permanent kijkt alsof ze een pesthumeur heeft. Haar baasje heeft wél reden tot lachen: ze kreeg na een rechtszaak bijna 600.000 euro schadevergoeding toegewezen omdat het copyright op de beeltenis van de poes geschonden was.
Kattenfilmpjes zijn een gegarandeerde internethit. Grumpy Cat, de poes van Tabatha Bundesen is sinds 2012 online en inmiddels wereldberoemd. Ze heeft vele miljoenen volgers op Facebook, Twitter en Instagram. Haar eigenaresse gaf haar baan als serveerster al snel op om een imperium rondom de kat te bouwen, Grumpy Cat Limited. De boeken, knuffels, mokken en t-shirts met de beeltenis van Grumpy Cat vliegen de winkel uit.
Grenade Beverage uit Californië betaalde 150.000 dollar aan het bedrijf van Bundesen om een drankje op de markt te brengen met de beeltenis van Grumpy Cat. Maar behalve Grumpy Cat Grumppuccino brachten ze ook Grumpy Cat Roasted Coffee op de markt. De rechter in Californië heeft Grenade veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding omdat zij slechts betaald hadden voor het beeldrecht op een enkel product. Door de kat ook af te beelden op een product waarvoor geen toestemming bestond, is het copyright op de beeltenis van van de poes geschonden.
In Nederland hebben dieren op grond van de auteurswet geen auteursrecht en geen portretrecht. In Amerika is jarenlang juridische strijd gevoerd over die vraag. In het slepende conflict rondom de selfie-aap. Dierenbeschermingsorganisatie Peta vond dat de maker van de beroemde foto, een zwartkuifmakaak, de rechten zou hebben op een selfie die hij had gemaakt nadat hij de camera van natuurfotograaf David Slater had afgepakt. Daarmee zou hij ook aanspraak kunnen maken op de opbrengsten van het beeld dat viraal ging op internet en in tijdschriften en kranten werd gepubliceerd.
Een lagere Amerikaanse rechter verwierp het betoog, omdat volgens hem dieren – ook in Amerika – niet onder de copyrightwet vallen. Peta wilde daar echter niet van en ging in beroep omdat immers de wet ook niet expliciet vermeldt dat auteursrecht alleen voor mensen geldt. De partijen troffen uiteindelijk een schikking.
In het geval van Grumpy draaide de zaak niet om het portretrecht van de kat, maar om geschonden afspraken over het copyright op de beeltenis. Wie weet of de rechter uiteindelijk tot een oordeel komt wanneer Grumpy ooit een selfie maakt.
Meer weten over portretrecht en copyright? Neem contact op!
