Archief
19-06-12
De omzet uit verkoop van producten en diensten via internet is vorig jaar in Nederland met 9% gestegen naar 9 miljard euro. Het is dan ook niet vreemd dat steeds meer organisaties besluiten tot de exploitatie van een webshop. Bij franchiseorganisaties roept dat een aantal vragen op. Hoe zit het bijvoorbeeld met de rechten van franchisenemers, wanneer de franchisegever zelf een landelijke webwinkel begint? En mag een franchisenemer zonder toestemming van franchisegever een internetwinkel te openen?
Om met de eerste vraag te beginnen: er is geen regelgeving die een franchisegever verbiedt om zelf een “centrale” webwinkel te exploiteren. De franchisegever dient daarbij echter de gerechtvaardigde belangen van haar franchisenemers in het oog te houden.
Betekent dit, als de webwinkel in enige mate concurreert met de franchisenemers, dat de franchisegever er niet aan mag beginnen? Nee, dat is zeker niet het geval. Een webwinkel kan namelijk ook allerlei voordelen brengen aan de franchisenemers: bijvoorbeeld (i) naamsbekendheid van de formule, (ii) een extra etalage voor de producten (die uiteindelijk deels zullen worden gekocht in de fysieke winkels), (iii) wanneer de webwinkel de mogelijkheid biedt om bestellingen op te halen en te retourneren in de fysieke winkels, kan dit ook een positieve uitwerking hebben op de aanloop en verkoop in de franchise winkels. Een dergelijke centrale webwinkel kan dus voor alle partijen voordelig uitpakken.
Dit is niet meer het geval, wanneer de franchisegever de webwinkel dusdanig inricht, dat zij daarmee schade toebrengt aan de franchisenemers, bijvoorbeeld door prijzen of dusdanig veel uitverkoopacties te hanteren, dat het voor haar franchisenemers onmogelijk is om daarmee te concurreren.
Voorts dient de franchisegever na te gaan of zij met de exploitatie van de webwinkel eventuele exclusiviteit van haar franchisenemers schendt. De term “exclusiviteit” heeft op zichzelf gezien juridisch weinig betekenis. Wat daaronder verstaan wordt, hangt af van de betekenis die partijen daaraan geven of hebben bedoeld te geven. Zo kan de term “exclusief” inhouden dat franchisenemer in een bepaald rayon met uitsluiting van zowel andere franchisenemers als de franchisegever zelf (zowel via fysieke winkels als via internet) het recht heeft om door middel van de formule te verkopen. Maar “exclusief” kan ook betekenen dat alleen de verkoop door andere franchisenemers in dat rayon is uitgesloten, maar niet het recht tot verkoop van de franchisegever zelf. Het is om die reden wenselijk om in het franchise contract duidelijk te omschrijven wat de term “exclusiviteit inhoudt. Het is tevens raadzaam aandacht te besteden aan verkoop via internet: staat het de franchisegever vrij om haar diensten of producten te verkopen via internet of niet? En zo ja, onder welke voorwaarden? Partijen kunnen bijvoorbeeld ook afspreken dat de franchisenemer meedeelt in de webwinkel-opbrengst van franchisegever voor zover het gaat om opbrengst van afnemers in “zijn rayon”. In ruil daarvoor zou franchisenemer een deel van de uitvoering van de internetverkopen op zich kunnen nemen.
Voor de tweede vraag geldt: in het geval een franchisenemer zelf een webwinkel wenst te exploiteren, dan kan een franchisegever dat niet tegenhouden. Wel kan de franchisegever (kwaliteits-)eisen stellen aan de webshop, alsook aan de verhouding tussen verkoop via de fysieke winkel en de internetwinkel. Het is raadzaam ook deze spelregels bij aanvang van de samenwerking in de franchiseovereenkomst op te nemen.
Ten slotte nog een algemene noot: omdat het kopen via een webwinkel voor de consument meer risico’s met zich meebrengt dan wanneer hij een product in een winkel koopt (van wie koop ik, wat koop ik en onder welke voorwaarden?) zijn er vanuit de EU regels opgesteld die de consument beschermen bij het kopen via internet en die de webshop-eigenaar na moet leven. Ook privacy wetgeving speelt een grote rol bij online verkopen. De naleving van deze wetgeving wordt gehandhaafd door de Consumentenautoriteit en het College Bescherming Persoonsgegevens. Het is derhalve van belang – of u nu franchisegever of franchisenemer bent – te zorgen dat een webwinkel voldoet aan de laatste wetgeving op dit gebied.
