De internationale markt is voor veel Nederlandse ondernemingen het speelveld van hun activiteiten. Nederlandse en internationale partijen sluiten deals met elkaar waarbij vaak grote belangen zijn gemoeid. In de overeenkomsten worden afspraken gemaakt over onder meer wat er geleverd wordt, de prijs die ervoor dient te worden betaald en de vereiste kwaliteit van de producten/diensten. Maar het gebeurt vaker dat partijen geen duidelijke afspraken maken over de juridische aspecten van de overeenkomst, bijvoorbeeld over wiens algemene voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomst. Logisch, uit commercieel oogpunt wordt bij voorkeur niet gesproken over het ontstaan van geschillen. Maar wat kunnen hiervan de consequenties zijn als er een geschil ontstaat?
Een casus uit de praktijk als voorbeeld: een Nederlandse partij ontvangt een order van een Engelse partij voor de levering van producten. Op de order verwijst de Engelse partij naar de toepasselijkheid van haar algemene voorwaarden. De Nederlandse partij bevestigt de order en verwijst in haar orderbevestiging naar de toepasselijkheid van haar algemene voorwaarden. Beide partijen zenden geen afschrift van hun algemene voorwaarden mee, maar verwijzen slechts naar de vindplaats van de algemene voorwaarden op hun website.
De Engelse partij stelt dat er gebreken zijn aan de producten en weigert de factuur te betalen. De Nederlandse partij laat het hier niet bij zitten en wil de Engelse partij op basis van haar algemene voorwaarden in Nederland dagvaarden. De Nederlandse partij heeft immers in haar algemene voorwaarden de Nederlandse rechter bevoegd verklaard en dus is de Nederlandse rechter volgens haar de bevoegde instantie.
De Nederlandse partij kan hier echter bedrogen van uitkomen.Het risico bestaat dat de Nederlandse partij geen beroep kan doen op haar algemene voorwaarden. De Nederlandse partij heeft de algemene voorwaarden namelijk niet aan de Engelse partij ter hand gesteld. Bovendien botsen de algemene voorwaarden van de Nederlandse partij met de algemene voorwaarden van de Engelse partij (battle of forms). Als de Nederlandse partij haar algemene voorwaarden niet kan afdwingen, dan geldt dat ook voor haar keuze voor het Nederlandse recht en de Nederlandse rechter. Het is mogelijk dat de Nederlandse partij haar vordering dan moet instellen bij de Engelse rechter en dus in Engeland zal moeten gaan procederen. Dit met de nodige tijd en kosten van dien.
Wij adviseren ondernemers om hun algemene voorwaarden uitdrukkelijk van toepassing te verklaren op de overeenkomst en de algemene voorwaarden in ieder geval vóór of bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij ter hand te stellen. Als de algemene voorwaarden pas na het sluiten van de overeenkomst worden toegestuurd, is de kans aanwezig dat de wederpartij de algemene voorwaarden vernietigt waardoor er geen beroep meer op kan worden gedaan.
Daarbij is het van belang er alert op te zijn dat de wederpartij ook niet haar eigen algemene voorwaarden van toepassing verklaart. Als dat gebeurt, is het zaak hier direct op te reageren. Dit voorkomt ellenlange (en kostbare) discussies over welke algemene voorwaarden van toepassing zijn. Ieder land kent namelijk zo zijn eigen regels voor dit soort kwesties. Nederland hanteert bijvoorbeeld de first shot theorie: de algemene voorwaarden van partij die als eerste haar algemene voorwaarden van toepassing verklaart, gelden. Andere landen, zoals Engeland, hanteren de last shot theorie: de algemene voorwaarden die als laatst van toepassing zijn verklaard, gelden. En weer andere landen, zoals bijvoorbeeld Duitsland en België, kennen de knock out theorie waarbij de leer wordt gevolgd dat in geval beide partijen hun algemene voorwaarden van toepassing verklaren geen van beide sets voorwaarden van toepassing zijn.
Kortom, wees bedacht op deze valkuilen en zorg dat er altijd duidelijkheid is over de geldende algemene voorwaarden en het toepasselijk recht en de bevoegde rechter.
