Een jaar geleden is het nieuwe ontslagrecht in werking getreden. Vele kantonrechters hebben inmiddels ontslagzaken behandeld. Wat zijn de bevindingen?
Is er nu echt iets veranderd of niet? Het antwoord is ja. Een werkgever moet zijn dossier beter op orde hebben. Maar als dat zo is, is hij wel goedkoper uit.
In het verleden kon een werkgever aan de kantonrechter vragen om een arbeidsovereenkomst te beëindigen als er een zodanige verandering van omstandigheden was dat van de werkgever in redelijkheid niet langer verlangd kon worden dat hij de arbeidsovereenkomst voortzette. Dit was een tamelijk ruime norm. De kantonrechter had bovendien ruimte om aan de werknemer in een dergelijk geval een hogere of lagere vergoeding toe te kennen, afhankelijk van de mate waarin de werkgever zijn dossier op orde had.
Die tijden zijn veranderd. Sinds 1 juli 2016 kan een werkgever nog maar op een aantal specifiek in de wet opgenoemde gronden om ontslag vragen. Hij moet voor één specifieke grond kiezen en met een schriftelijk dossier aantonen dat aan alle voorwaarden voor een ontslag op die grond is voldaan. Dit is niet alleen de theorie, kantonrechters toetsen dit in praktijk ook kritisch. Heeft een werkgever zijn zaakjes niet op orde, dan kan de werknemer niet ontslagen worden.
Een werkgever doet er dus verstandig aan om vooraf goed op de hoogte te zijn van de wettelijke ontslaggronden. Wanneer hij dat signaleert dat het met een werknemer niet goed gaat, dient hij reële mogelijkheden te bieden om het tij te keren door, bijvoorbeeld, zijn functioneren op het gewenste niveau te krijgen of de onderlinge verhoudingen te verbeteren. Lukt dat niet ondanks begeleiding van de werkgever, dan mag de werkgever afscheid van hem nemen. In dat geval moet de werkgever nog wel een transitievergoeding te betalen, maar deze is over het algemeen aanmerkelijk lager dan de vergoedingen die de kantonrechters voorheen toekenden.
Kortom, op basis van het eerste jaar van rechtspraak kan gezegd worden dat werkgevers er goed aan doen te investeren in het goed begeleiden van hun werknemers als zij niet aan de verwachtingen voldoen. Doet een werkgever voldoende en levert dat toch niet het gewenste resultaat op, dan kun de werkgever afscheid van die werknemer nemen zonder dat het hem een al te hoge ontslagvergoeding kost.
