Opnieuw stond een franchisenemer van Bart Smit voor de voorzieningenrechter vanwege concurrentie met een Intertoys -winkel in het verzorgingsgebied. De Bart Smit-vestiging in Amstelveen zou te veel lijken op de Intertoys-formule, waardoor het concurrentieverbod in de franchiseovereenkomst geschonden zou zijn. De ondernemer eist stopzetting van de ombouw en wil dat Intertoys de winkel weer een duidelijk Bart Smit-gezicht geeft.
Intertoys en Bart Smit, beide zelfstandige dochtervennootschappen van Blokker Holding, besloten in 2016 samen te gaan en alle Bart Smit-winkels om te bouwen naar Intertoys-winkels. Een aantal van de om te bouwen Intertoys -winkels bevindt zich in de exclusieve regio’s van Bart Smit franchisenemers. Intertoys stelde een addendum op de franchiseovereenkomst voor, waarin onder meer een compensatieregeling voor deze Bart Smit – franchisenemers in de overlapgebieden beschreven werd.
Een speelgoedwinkelier uit Sassenheim was het niet eens met de voorgestelde regeling en stapte naar de rechter om een verbod op ombouw van de Bart Smit-winkel te eisen. De voorzieningenrechter wees de eis toe; in reactie op de uitspraak zette Intertoys de ombouw van winkels in de overlapgebieden stil en ging in overleg met de franchisenemers.
De Amstelveense ondernemer uit deze zaak kwam er niet uit met de franchisegever. De Bart Smit -franchisenemer meent dat Intertoys toch te veel veranderingen aanbrengt in de Bart Smit-winkel, waardoor die te veel gaat lijken op de Intertoys-winkel. Daarmee handelt het concern in strijd met artikel 10 van de franchiseovereenkomst, dat handelt over vestigingslocatie en exclusiviteit van het gebied en meer in het bijzonder het concurrentieverbod voor Intertoys. Volgens de franchisenemer zijn alleen de naam en kleurstelling nog anders, assortiment en prijsstelling vertonen grote overeenkomsten. Bovendien staat op cadeaukaarten – die worden aangemaakt door het concern – dat ze kunnen worden ingewisseld bij Bart Smit én Intertoys en bij Bart Smit gekochte producten zouden ook bij Intertoys geruild kunnen worden. De franchisegever geeft toe dat assortiment en prijsbeleid grote overeenkomsten vertonen, maar verweert zich door te zeggen dat die overeenkomsten er ook al waren voor de samenvoeging.
De Amstelveense ondernemer beroept zich op artikel 10 van de franchiseovereenkomst waarin zijn rechten op exclusiviteit in een bepaald postcodegebied zijn vastgelegd. Intertoys stelt dat de speelgoedmarkt ingrijpend is gewijzigd sinds de franchiseovereenkomsten met de franchisenemers zijn gesloten. Die veranderde tijden kunnen volgens Intertoys worden gekwalificeerd als onvoorziene omstandigheden waar geen van de partijen rekening mee heeft gehouden, maar die wel maken dat Intertoys en Bart Smit moeten handelen zoals zij hebben gedaan en thans doen. De rechter wijst het verweer af: Intertoys heeft niet aannemelijk gemaakt dat de ombouwoperatie voor de toekomstbestendigheid van de formule van Intertoys noodzakelijk is. Maar ook als die noodzaak er wel zou zijn, zou het handelen van Intertoys het investering beschermende karakter van artikel 10 te zeer ondergraven. De franchisenemer mag zich beroepen op de franchiseovereenkomst.
Intertoys heeft er niet voldoende aan gedaan om Bart Smit als eigen formule te blijven exploiteren, meent de rechter. De eigen aansturing van de Bart Smit-organisatie is ontmanteld en Bart Smit is vergaand geïntegreerd in de Intertoys-organisatie. Intertoys bepaalt in welke mate het Bart Smit-assortiment afwijkt van het Intertoys-assortiment, hoe de reclame-uitingen wel of niet op elkaar aansluiten, hoe en in welke mate de winkelinrichting zich onderscheidt en hoe de logistiek en bevoorrading plaatsvindt en welke rendementsdoelstelling minimaal moet worden behaald.
Keuzes daarin en beslissingen daarover worden genomen door functionarissen die volledige kennis hebben van de Intertoys-operatie, de strategische keuzes daarbinnen, het marketingbeleid, de acties, de targets, etc. en primair loyaal zijn aan de doelstellingen van die organisatie, omdat Bart Smit niet meer is dan een sterfhuis. De voorzieningenrechter is van opvatting dat Intertoys onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt er alles aan te doen om Bart Smit als eigen formule te handhaven.
Intertoys voert aan dat de ondernemers enkel profijt heeft van de ombouw, maar de voorzieningenrechter trekt dat in twijfel. Waarom zou de winkelier anders een zaak beginnen, zo redeneert hij. Hetgeen overigens wel een erg dunne redenering is.
Alles overwegende oordeelt de rechter dat inderdaad sprake is van onrechtmatige concurrentie. Hij verbiedt Intertoys onder meer om in de Bart Smit winkel in Amstelveen verwijzingen naar Intertoys aan te brengen of te hebben, de kleurstellingen van Intertoys te gebruiken, de prijsstellingen van lntertoys te gebruiken, de productenrange zoals die van Intertoys te gebruiken of reclame-uitingen en andere marketingactiviteiten te doen die te veel lijken op die van Intertoys.
Meer weten over franchiseovereenkomsten? Neem gerust contact met ons op!
Myrthe S.J. Steenhuis
