Na een kwestie die al bijna twintig jaar sleept, heeft de rechter een voormalig adviseur van de Freule-stichting in Veenendaal aansprakelijk gesteld voor zijn rol in een beleggingsschandaal. De adviseur had geen formele rol, maar de gemeente mag toch 4,8 miljoen euro op hem verhalen.
Het verhaal begint al in 1999. De Stichting Freule Lauta van Aysma, die zich bezighoudt met ouderenhuisvesting heeft een hypothecaire lening afgesloten, waarvoor de gemeente Veenendaal garant staat. De lening moet in 2002 worden afgelost en de stichting doet dat met een nieuwe hypothecaire lening bij een andere bank. B, bestuurder en penningmeester van de stichting wil in de tussenliggende drie jaar even flink rendement op de het vrijgekomen geld maken. Na een ontmoeting met Henk Keers, beleggingsadviseur, besluit hij het geld via Planetary Investments te beleggen in dollardeposito’s. ING stelt ten behoeve van Planetary een bankgarantie en krijgt een contragarantie van de stichting.
Van het gedroomde rendement komt helaas niets terecht. In 2002 claimt Planetary Investment uitbetaling. ING betaalt, doet een beroep op de contragarantie van de stichting en verhaalt het geld op de tegoeden op dollardeposito’s. De consequentie is dat er dan geen geld meer over is om de oorspronkelijke hypothecaire lening af te betalen en de stichting wendt zich tot de gemeente, die immers garant stond voor die hypothecaire lening. Het verlies bedraagt uiteindelijk bijna 7,8 miljoen euro.
Om de schade te verhalen, startte de gemeente daarna namens de stichting vele rechtszaken tegen de betrokkenen bij de Freule-affaire: ING Bank, de bestuursleden van de stichting en hun adviseurs, en de accountant. In een procedure werd vastgesteld dat de bestuurders aansprakelijk waren. ING, de bank bij wie de stichting had belegd, schikte uiteindelijk voor 5,1 miljoen euro. De gemeente kreeg nog eens 6 miljoen binnen door het complex met appartementen voor ouderen te verkopen. Ook adviseur Henk Keers was gedaagde in deze procedure, maar vanwege zijn faillissement in 2004 werd de zaak tegen hem doorgehaald. Wel ontving de gemeente in 2015 bijna €75.000 van zijn curator.
Begin dit jaar heeft de rechtbank uitspraak gedaan over de rol van adviseur Henk Keers. Vaststaat dat Keers geen formele positie had in relatie tot de stichting. Keers voert zelf aan dat hij de bestuurder slechts op persoonlijke titel en op informele basis heeft geadviseerd. Maar de rechter oordeelt daar anders over: Keers was nauw betrokken bij de totstandkoming van overeenkomsten, hij was fysiek aanwezig en gaf ING zelfs instructies over de totstandkoming van de overeenkomst. Hij heeft een actieve rol gespeeld bij de blootstelling van de stichting aan onaanvaardbare risico’s en heeft hierdoor in strijd gehandeld met de zorgvuldigheidsnorm zoals geformuleerd in art. 6:162 van het Burgerlijk Wetboek. Ook als niet van opzet sprake was, is dit artikel van toepassing, zo oordeelt de rechter. Keers betwist nog dat er causaal verband zou bestaan tussen zijn onrechtmatig handelen en de geleden schade, maar de rechtbank acht causaal verband wel degelijk bewezen en veroordeelt hem tot betaling van 4,8 miljoen euro schadevergoeding.
De vraag is overigens hoe de gemeente dit bedrag wil verhalen op Keers.
